Η ηθική του ηλεκτροσόκ

Στους περισσότερους, η λέξη ηλεκτροσόκ συνειρμικά αντιστοιχεί με πόνο. Όχι αδίκως. Βλέπετε, δεν είναι λίγες τέτοιες αναφορές σε ταινίες και μυθιστορήματα. Εν μέρει, υπάρχει κάποια βάση. Μέχρι τα μέσα των ’50s, το ηλεκτροσόκ χωρίς τη χρήση μυοχαλαρωτικών και αναισθησίας ήταν μία ευρέως διαδεδομένη πρακτική στον χώρο της ψυχιατρικής, ως ύστατη θεραπεία της σχιζοφρένειας, της μανίας, της κατατονίας και της βαριάς κατάθλιψης.

Οι συσπάσεις όμως ήταν τόσο έντονες που ενίοτε προκαλούσαν κατάγματα ή εξάρθρωση οστών. Φυσικά, επρόκειτο για ακραίες περιπτώσεις. Οι πιο συνήθεις παρενέργειες είναι η απώλεια μνήμης και η αστάθεια. Και σε αυτές ακριβώς στάθηκαν οι επιστήμονες, οι οποίοι θέλησαν να εξετάσουν εάν το ηλεκτροσόκ μπορεί να διακόψει μία προσφάτως αποκτηθείσα συναισθηματική ανάμνηση.

Στο πείραμα έλαβαν μέρος 42 ασθενείς με βαριά κατάθλιψη, οι οποίοι ήδη υποβάλονταν σε ηλεκτροσυσπαστική θεραπεία. Οι συμμετέχοντες είδαν φωτογραφίες δύο δυσάρεστων ιστοριών. Μία εβδομάδα αργότερα, τους έδειξαν ξανά μόνο ένα μέρος των ιστοριών και τους ζήτησαν να θυμηθούν μία εξ αυτών. Κατόπιν, οι ερευνητές τους χώρισαν σε τρία γκρουπ. Δύο από αυτά έκαναν ηλεκτροσόκ. Η μία ομάδα ερωτήθηκε αμέσως μετά τη θεραπεία και μπόρεσε να ανακαλέσει και τις δύο ιστορίες αρκετά καλά. Η δεύτερη ομάδα ερωτήθηκε ένα 24ωρο αργότερα και, ενώ θυμόταν την ιστορία που δεν της είχε ζητηθεί να συγκρατήσει, δεν τα κατάφερε τόσο καλά με εκείνη που έπρεπε να θυμάται.

Οι επιστήμονες πιστεύουν πως, σύμφωνα με το αποτέλεσμα του πειράματος, o ηλεκτρισμός χρειάζεται χρόνο για να παρέμβει στη διαδικασία αποθήκευσης της μνήμης. Φυσικά, θα χρειαστούν κι άλλα πειράματα ώστε να διεξαχθούν ασφαλέστερα συμπεράσματα, όμως υποστηρίζουν πως η χρήση του ηλεκτροσόκ μπορεί να βοηθήσει στη διαγραφή δυσάρεστων αναμνήσεων σε περιπτώσεις κατάθλιψης, μετατραυματικού στρες και εθισμών. Και ακριβώς σε αυτό το σημείο, όπως και στο παρελθόν με την ευθανασία, εγείρονται ηθικά ζητήματα σχετικά με την ορθή και ασφαλή χρήση αυτής της πρακτικής -έστω και σε υποθετικό σενάριο, προς το παρόν. Οι εμπειρίες και κατ’ επέκταση οι αναμνήσεις είναι αυτές που διαμορφώνουν τον άνθρωπο. Είμαστε αυτό που θυμόμαστε. Συνεπώς, ποιος θα μπορεί να σβήνει μια δυσάρεστη ανάμνηση; Οι γονείς θα μπορούν να αποφασίζουν προληπτικά -χωρίς διάγνωση- κάτι τέτοιο για το παιδί τους; Τι δικλείδες ασφαλείες θα υπάρχουν; Θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς, μη θεραπευτικούς;

*Αναδημοσίευση από www.protagon.gr

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *


+ 1 = five